Darowizna w najbliższej rodzinie – co z podatkiem?

Darowizna to nieodpłatne przysporzenie korzyści obdarowanemu, czyli wzbogacenie obdarowanego, kosztem darczyńcy. Jej przekazanie rodzi obowiązek podatkowy – podatek od spadków i darowizn. Stawki tego podatku wahają się od 3 do 20% od tej części daru, która przekracza kwotę wolną od podatku. A co z darowizną w najbliższej rodzinie? Odpowiadamy poniżej.

Grupy podatkowe w najbliższej rodzinie

W przypadku podatku od spadku i darowizn w najbliższej rodzinie istnieją 3 grupy podatkowe:

  • grupa I, do której należą: małżonek, zstępni (np. córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (np. ojciec, matka, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, synowa, zięć, macocha, ojczym, teściowie. Kwota wolna od podatku dla tej grupy to 9637 zł;
  • grupa II, do której należą: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. Kwota wolna od podatku dla tej grupy to 7276 zł;
  • grupa III – dotyczy innych nabywców. Kwota wolna od podatku to 4902 zł.

W ramach grupy I wyróżnia się tzw. grupę 0, do której należą:

  • małżonek,
  • zstępni (np. córka, syn, wnuki, prawnuki),
  • wstępni (np. ojciec, matka, dziadkowie),
  • rodzeństwo,
  • ojczym,
  • macocha.

Darowizna na rzecz osób z zerowej grupy podatkowej w wysokości przekraczającej kwotę wolną daje prawo do całkowitego zwolnienia z podatku. Jednak podatnik ma obowiązek zgłosić do właściwego urzędu skarbowego fakt nabycia majątku oraz dokładnie udokumentować jej otrzymanie.

W przypadku gdy wartość podarowanej kwoty jest niższa od 9637 zł, nie trzeba informować o niej urzędu.

Co, jeśli ktoś nie zgłosi nabycia majątku?

Jeżeli osoba objęta zwolnieniem nie zgłosi nabycia majątku do urzędu skarbowego, wówczas podarowana kwota, która została jej przekazana, podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych – osoba ta będzie musiała złożyć deklarację i zapłacić podatek.

W sytuacji gdy umowę darowizny sporządzał notariusz, osoba zwolniona nie ma obowiązku zgłoszenia nabycia majątku, jak również pozostali podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji.

Jak i kiedy zgłosić otrzymanie darowizny?

Darowiznę w najbliżej rodzinie należy zgłosić w odpowiednim urzędzie skarbowym na formularzu SD-Z2.

W przypadku otrzymania jej od osób z zerowej grupy podatkowej, podatnik ma pół roku (od daty jej otrzymania) na jej zgłoszenie.

Osoby, które są zobligowane do zapłacenia podatku, mają tylko miesiąc czasu (od daty otrzymania daru lub spadku) na złożenie deklaracji i uiszczenie podatku.

Czy istnieją jakieś obwarowania prawne zwolnień z podatku?

W przypadku darowizny zwolnienie z podatku nie jest w żaden sposób ograniczane – nie ma żadnych warunków dotyczących używania bądź zbycia darowizny.