Każdego miesiąca opłacamy rachunki, planujemy budżet domowy, a nawet próbujemy odłożyć pewne oszczędności. Kiedy nam się to udaje, uważamy, że z zarządzaniem finansami radzimy sobie doskonale i wszystko mamy pod kontrolą. Problem pojawia się, gdy nagle zepsuje się nam sprzęt domowy, zdarzy się awaria lub zaistnieje konieczność uregulowania niedopłaty. W takich sytuacjach może okazać się, że nie jesteśmy gotowi na nieplanowane wydatki.
Choć niepplanowane wydatki pojawiają się zwykle w najmniej spodziewanym momencie, to jednak w pewien sposób możemy przewidzieć, że się zdarzą. Jakie to mogą być sytuacje? Oprócz niedopłat, wydarzeń losowych w postaci awarii i remontów, są to np. koszty leczenia, wydatki związane z dziećmi (dodatkowe zajęcia, konieczność wymiany odzieży, z której dzieci wyrosły), a także płatności dokonywane tylko raz lub kilka razy w roku (np. ubezpieczenie), przez co zdarza się nam o nich zapomnieć. Żeby nie dać się im zaskoczyć, przygotujmy się zawczasu na nieprzewidziane wydatki. Pozwoli nam to zachować spokój, gdy już się pojawią.
Identyfikacja
Niestety nie na wszystkie niespodziewane wydatki mamy szansę się przygotować. Dobrze jest jednak wiedzieć, gdzie mogą się pojawić. Do takich potencjalnych niespodziewanych kosztów możemy zaliczyć wydatki:
- związane z naprawą lub wymianą sprzętów domowych;
- związane z wydarzeniami losowymi – awaria, naprawa i remont;
- na zdrowie – leczenie lub np. rehabilitacja;
- wynikające z utraty pracy lub głównego źródła utrzymania;
- związane z naprawą lub wymianą samochodu;
- związane z podróżami i innymi przyjemnościami;
- związane z atrakcyjnymi inwestycjami.
Budowanie funduszu awaryjnego
Sprawdzoną i skuteczną metodą na sprostanie niespodziewanym wydatkom jest zbudowanie tzw. funduszu awaryjnego (inaczej poduszki finansowej), który zabezpieczy nas w sytuacji, gdy koszty nagle przerosną nasze dochody. Jak to zrobić?
Zacznijmy od utworzenia w domowym budżecie pozycji „wydatki awaryjne”. Będą to środki odłożone na tzw. wszelki wypadek. Wpłacajmy je na konto oszczędnościowe, do którego sięgniemy w razie potrzeby. Co miesiąc odkładajmy określoną kwotę, stopniowo budując w ten sposób swój fundusz awaryjny. Każdy z nas ma inne potrzeby, dlatego stosownie do swoich zdefiniujmy kwotę, jaką chcemy zgromadzić (np. 2000 zł). Jeśli w danym miesiącu zdarzy się sytuacja, w której będziemy musieli skorzystać z tych środków, w kolejnych okresach uzupełnijmy fundusz do założonego poziomu.
Zwiększanie zdolności do oszczędzania
Warto, by budowanie funduszu awaryjnego stało się dla nas priorytetem, nawet jeśli uważamy, że nasze dochody ledwie wystarczają na podstawowe wydatki. Planując budżet domowy, rozważmy, czy są może koszty, których wcale nie musimy ponosić. Przykładem mogą być wyjścia do restauracji lub zamawianie posiłków do domu – zastanówmy się, czy nie możemy zaoszczędzić i choćby w połowie takich przypadków ugotować posiłek samemu. Może wydawać się to wyrzeczeniem, jednak zwiększając swoje zdolności do oszczędzania, prościej nam będzie przygotować się na nieprzewidziane wydatki. Gdy się pojawią, poradzimy sobie z nimi bez problemu i to unikając zaciągania długów.
Pamiętajmy, by szukać oszczędności w swoich wydatkach na co dzień. Jak? Np. robiąc zakupy z przygotowaną listą, planując większe wydatki, a także nie kupując pod wpływem chwili i impulsu. Eliminując takie wydatki, powiększymy swoje oszczędności w zdecydowanie szybszy i bardziej efektywny sposób.
Nagłe wydatki – jak sobie radzić?
To, co charakteryzuje nieprzewidziane wydatki, to fakt, że pojawiają się zwykle w najmniej odpowiednim momencie. W takim przypadku doceniamy środki, które zgromadziliśmy w ramach budżetu awaryjnego – dysponując nimi, poradzimy sobie z takimi problemami jak np. zepsuta pralka. Żeby zabezpieczyć się dodatkowo, oprócz poduszki finansowej możemy również, planując budżet domowy, przyjąć, że mogą zaistnieć nieprzewidziane wcześniej lub zapomniane koszty. Działając w ten sposób, zapewnimy sobie swego rodzaju bufor bezpieczeństwa finansowego w kolejnych miesiącach. W sytuacji, gdy jednak nie wydamy takich pieniędzy, możemy odłożyć je na koncie oszczędnościowym.
Jak nie popaść w długi?
Kiedy pojawią się nieprzewidziane wydatki, najważniejszą zasadą jest nie panikować. Jeśli zbudowaliśmy fundusz awaryjny, sięgnijmy do niego, by sfinansować nagłe koszty. A co w sytuacji, gdy nie mamy już oszczędności lub gdy są one niewystarczające?
Jeżeli chodzi o wydatki, które musimy pokryć bezzwłocznie, możemy skorzystać ze środków, które w budżecie przeznaczyliśmy na inne cele. W kolejnych tygodniach i miesiącach uzupełnimy je w naszych zasobach.
Pamiętajmy, by zawsze pokrywać w pierwszej kolejności te wydatki, które są konieczne, takie jak np. czynsz, rachunki za media czy rata kredytu. W sytuacji podbramkowej pożyczmy pieniądze – najlepiej od rodziny lub przyjaciół, ewentualnie z banku. Uważajmy natomiast na oferty pożyczek z tzw. parabanków, gdzie możemy narazić się na bardzo wysokie odsetki.
Efektywne planowanie
Efektywne planowanie wydatków domowych oraz bilansowanie ich z naszymi dochodami pozwoli nam zbudować stabilność finansową dla nas i naszej rodziny. Warto zatem spisywać przychody i wydatki, jak również planować fundusz awaryjny – tak, by mieć środki na nieprzewidziane wydatki i nie popaść w długi, gdy się pojawią.
Duże znaczenie ma nie tylko samo przygotowanie planu budżetu domowego, ale też trzymanie się go przez kolejne tygodnie i miesiące. Konieczne jest, żebyśmy monitorowali nasze wydatki. Da nam to pogląd na to, czy nadal mieszczą się w założonych limitach.
Pamiętajmy, że raz sporządzony budżet domowy podlega korekcie. Nie wszystko jesteśmy w stanie zawczasu zaplanować, dlatego zmiany są potrzebne – np. wydatki wzrastają wraz ze wzrostem cen w sklepach. Jest to coś, czego nie możemy przewidzieć, jednak możemy skorygować budżet i w ten sposób dostosować go zarówno do realnych potrzeb, jak i możliwości finansowych naszego gospodarstwa domowego.
Źródła:
- https://www.money.pl/gospodarka/jak-efektywnie-planowac-i-przygotowac-sie-na-niespodziewane-wydatki-6921944041818720a.html
- https://www.casfera.pl/nieprzewidziane-wydatki-jak-sobie-z-nimi-radzic/
