Już ponad 20 milionów Polaków odprowadza każdego roku podatek od swoich dochodów. Tym sposobem oddajemy do budżetu państwa odliczoną, określoną kwotę. Mamy jednak możliwość, aby wysokość odprowadzanego podatku zmniejszyć o 1,5% (do niedawna jeszcze był to 1%), która to część trafi do wybranej przez nas organizacji pożytku publicznego (OPP).
Przekazywanie 1,5 procenta jest niezwykle proste i nie obciąża nas, podatników, żadnymi kosztami. Jest to zarazem sposób na to, żeby bezpiecznie, wygodnie i szybko pomóc tym, którzy tego wsparcia najbardziej potrzebują.
Nie przekazujesz jeszcze swojego 1,5%, a chciałbyś to zrobić? Poniżej o tym, jak i na kogo to zrobić – i czy na pewno warto?
1,5% – czym jest
W środowisku organizacji pozarządowych i ich podopiecznych mianem 1,5% określa się potocznie półtorej setnej podatku dochodowego od osób fizycznych, którą każdy polski podatnik może każdego roku odprowadzić na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego.
Możliwość przekazania 1% (teraz 1,5%) wprowadzona została w 2004 r. na mocy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2003 r. Natomiast przepisy, które określają, na jakich zasadach można to zrobić, znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacje
1,5% podatku można zinterpretować na różne sposoby, warto jednak zwrócić uwagę zwłaszcza na dwa.
Patrząc z punktu widzenia podatkowego, 1,5% to środki, które tak czy inaczej należne są państwu – my, podatnicy, musimy mu je przekazać. Nasze 1,5% stanowi możliwość wyboru, której organizacji pożytku publicznego państwo przekaże 1,5% należnego podatku.
Nie jest to ulga, kwota powiększająca podatek ani darowizna, ale możliwość zdecydowania o przekazaniu części należnego państwu podatku na wybrany przez nas cel.
Natomiast ze społecznego punktu widzenia 1,5% można traktować jako szczególny przejaw demokracji bezpośredniej w naszym systemie społeczno-politycznym – wyjątkowy w skali całego kraju. Stanowi możliwość samodzielnego decydowania, do kogo trafi część podatku dochodowego, którą powinniśmy przekazać państwu. Dostajemy więc możliwość niejako pominięcia Ministerstwa Finansów w procesie dystrybuowania środków publicznych. Kwota ta trafi w gestię rządu jedynie w sytuacji, jeśli zrezygnujemy z przekazania 1,5%.
Na podstawie powyższej interpretacji można śmiało powiedzieć: tak, warto odprowadzać 1,5% podatku.
Komu możemy przekazać?
Nasze 1,5% możemy przekazać na rzecz wybranej organizacji pozarządowej (NGO) posiadającej status organizacji pożytku publicznego (OPP). Za nadanie tego statusu odpowiada sąd, a uwiarygadnia go odpowiedni wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym. Każda NGO o statusie OPP posiada własny numer KRS, a ten należy wpisać w odpowiedniej rubryce formularza PIT.
Na organizacje pozarządowe posiadające status OPP nałożone są określone dodatkowe obowiązki: każdego roku zobowiązane są one przede wszystkim do zamieszczania na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej sprawozdań (merytorycznego i finansowego) ze swojej działalności. Brak sprawozdania możemy więc traktować jako sygnał o braku przejrzystości działalności organizacji, w tym w zakresie gospodarowania przychodami. W przypadku niespełnienia określonych obowiązków, organizacja może utracić nadany jej wcześniej status OPP.
Informacje o organizacjach pożytku publicznego
OPP to organizacje działające non profit. Działają na rzecz społeczności, prowadzą działalność społecznie użyteczną i niosą pomoc potrzebującym. Już ponad 9 100 organizacji pozarządowych w Polsce ma status organizacji pożytku publicznego, czyli możemy przekazywać im 1,5% swojego podatku dochodowego. Wykaz organizacji za rok 2022 znajdziemy na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Powyższy wykaz jest co miesiąc aktualizowany, dlatego warto sprawdzić, czy organizacja, którą wybraliśmy, nadal w nim figuruje. Czasami może bowiem okazać się, że została z niego wykreślona, czego przyczyną może być:
- pozbawienie organizacji statusu organizacji pożytku publicznego,
- otwarcie likwidacji,
- ogłoszenie upadłości.
Jak przekazać?
Przekazanie 1,5% podatku nie jest skomplikowane. Aby to zrobić trzeba podczas rocznego rozliczenia PIT podać numer KRS organizacji pożytku publicznego, którą wybraliśmy, a następnie obliczyć i wpisać kwotę 1,5% podatku.
Dane te wpisujemy w sekcji deklaracji PIT, którą jest „WNIOSEK O PRZEKAZANIE 1,5% PODATKU NALEŻNEGO NA RZECZ ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO (OPP)” w polu „Numer KRS”. Wysokość kwoty 1,5% automatycznie wyliczy dla nas dowolnie wybrany program do rozliczenia PIT, który dodatkowo wskaże nam nawet rubryki, które trzeba wypełnić.
Cel szczegółowy
„Cel szczegółowy” to pole, które również znajduje się w deklaracji PIT w sekcji dotyczącej 1,5%. Jest ono do wypełnienia tylko opcjonalnie. Uzupełniając to pole, możemy określić konkretny cel, na jaki powinny zostać przeznaczone środki przekazane przez nas w ramach 1,5%.
Do celu szczegółowego można zaliczyć:
- konkretne działania i/lub projekty.
- podopiecznych organizacji (np. chore dzieci, osoby niepełnosprawne).
Jak to wygląda? Jeśli np. przekażemy nasze 1,5% potrzebującym dzieciom, możemy wybrać spośród nich konkretnego podopiecznego danej organizacji, dla którego prowadzone jest specjalne, oddzielne subkonto identyfikowane dodatkowym numerem. Numer ten wpisujemy we wspomniane wyżej pole.
Warto dodać, że nie każda organizacja OPP prowadzi subkonta.
Źródła:
https://www.iwop.pl/aktualnosci/1-podatku-dochodowego-i-cel-szczegolowy/
https://samorzad.infor.pl/wiadomosci/751822,1-podatku-jak-to-dziala.html
https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/jak-i-komu-przekazac-1-podatku/
