Zdarzają się sytuacje, kiedy dochodzi do przestoju w firmie. Przedsiębiorca może wówczas albo zmniejszyć zatrudnienie, albo obniżyć wynagrodzenie, gdyż prawo pracy reguluje sprawę wynagrodzenia postojowego.
Przestój – co to pojęcie oznacza?
Przestój to nieplanowana przerwa w procesie pracy, kiedy pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, ale nie może jej wykonywać z przyczyn obiektywnych.
Przyczynami przestojów są najczęściej:
- zakłócenia organizacyjne – np. niedostateczna ilość materiałów do produkcji,
- zakłócenia techniczne – np. awaria maszyn,
- warunki atmosferyczne – np. silne mrozy,
- inne czynniki – np. wyłączenie prądu, pożar, strajk, błąd pracownika obsługującego maszyny itp.
Czynniki ekonomiczne takie jak brak popytu lub ograniczenie zamówień nie zaliczają się do przyczyn przestojów, gdyż nie uniemożliwiają prowadzenia normalnej działalności wytwórczej przedsiębiorstw.
Kiedy przysługuje wynagrodzenie postojowe?
Według art. 81 Kodeksu pracy wynagrodzenie postojowe przysługuje pracownikowi, jeśli przeszkoda w wykonywaniu pracy nastąpiła z przyczyn zależnych od pracodawcy (przyczyny techniczne lub organizacyjne). Pracownik powinien wówczas pozostawać w stanie gotowości do wykonywania pracy.
Wysokość wynagrodzenia postojowego
Jeśli pracownik nie mógł wykonywać swojej pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, wynagrodzenie postojowe wynosi 60% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego – jednak jego wartość nie może być niższa od wysokości wynagrodzenia minimalnego.
Pracodawca może na czas przestoju zlecić pracownikowi inną pracę, która musi być zgodna z kwalifikacjami pracownika lub przynajmniej do nich zbliżona, a wtedy pracownik ma otrzymać pensję, która nie może być niższa od wynagrodzenia postojowego (ani od wynagrodzenia minimalnego).
Gdy przestój powstał z winy pracownika, wówczas za inną, dodatkową pracę pracownik może otrzymać wyłącznie wynagrodzenie przewidziane w umowie.
Gdy przyczyną przestoju są warunki atmosferyczne, wynagrodzenie postojowe przysługuje zgodnie z przepisami prawa.
Należy pamiętać, że:
W czasie przestoju pracodawca nie może sam wysłać pracownika na urlop bezpłatny – chyba że na wniosek pracownika. Pracodawca nie może również wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy – chyba że był on wcześniej zaplanowany.
Świadczenie postojowe
Należy pamiętać: osobom prowadzącym działalność gospodarczą w związku z pandemią koronawirusa ZUS może wypłacić świadczenie postojowe.
