3 listopada 2020 r. prezydent podpisał kolejną wersję tarczy antykryzysowej. W pakiecie z ulgami, regulacjami i zapisami zawartymi w ustawie, kolejne niewiadome. Z dotychczasowych przepisów nie wynikało wprost czy pracodawca może nakazać pracę zdalną podczas kwarantanny, jeżeli pracownik się na to nie zgadza. Nowe przepisy również nie regulują tej kwestii, rodzą za to kolejne pytania.
Praca zdalna podczas kwarantanny
Na podstawie do niedawna obowiązujących przepisów wykonywanie pracy zdalnej przez osobę objętą kwarantanną nie było zabronione. Wynikało to wprost z art. 14 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwanej ustawą zasiłkową).
W myśl tego przepisu ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, odsuniętemu od pracy w trybie określonym w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy (czyli decyzją inspektora sanitarnego) z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej, zasiłek chorobowy nie przysługuje, jeżeli nie podjął proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom, odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu
Prawo do zasiłku
Jeśli na kwarantannę kierowany był pracownik administracyjny lub zatrudniony przy produkcji, który nie mógł wykonywać swych dotychczasowych lub nowych obowiązków zdalnie, to mógł liczyć na zagwarantowane prawo do zasiłku w wysokości 80 proc. swojej dotychczasowej pensji.
Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi do ustawy o COVID-19, a dokładniej art. 4h:
W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie.
Źródło: Ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19.
Praca zdalna w świetlej nowej ustawy
Jak twierdzą prawnicy przepis, który miał rozwiać wątpliwości, rodzi kolejne pytania i może skomplikować sytuację między pracodawcą a pracownikiem np. rodzi pytanie czy do podjęcia pracy na kwarantannie konieczna jest też zgoda pracownika? Nie rozstrzygnięta pozostaje również sytuacja, kiedy pracownik zgłasza chęć i możliwość wykonywania pracy zdalnej a pracodawca nie wyraża na nią zgody. Dlaczego powinna dookreślać to ustawa?
Dlatego, że otwiera furtkę do nieuczciwych praktyk przez pracodawcę. Pracownikowi na kwarantannie przysługuje bowiem zasiłek wysokości 80% wynagrodzenia. Jeśli natomiast podejmie pracę zdalną, pracodawca musi mu zapłacić pełne wynagrodzenie. Może się więc zdarzyć, że pracownik będzie chciał wykonywać swoje obowiązki, ale pracodawca pozbawi go tej możliwości, by zaoszczędzić koszty – a zgodnie z cytowanym przepisem będzie miał do tego prawo.
Stanowisko ZUS w sprawie pracy zdalnej w okresie kwarantanny
Niemożność wykonywania pracy, przez osobę odbywającą obowiązkową kwarantannę, jest traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby (dla celów wypłaty świadczeń pieniężnych z tytułu choroby, tj. wynagrodzenia za okres choroby lub zasiłku chorobowego). Do wypłaty świadczeń nie jest w takim przypadku potrzebne zwolnienie lekarskie.
Kwarantanna a praca zdalna
Przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego osobie odbywającej kwarantannę stosuje się ogólne zasady określone w ustawie zasiłkowej. Jedną z nich jest pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego w przypadku wykonywania pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy. Zatem wykonywanie pracy zdalnej w okresie kwarantanny stanowi okoliczność pozbawiającą prawa do zasiłku chorobowego.
Kwarantanna a zasiłek chorobowy
Okres, w którym pracownik podlega obowiązkowi kwarantanny, nie jest tożsamy z niezdolnością do pracy z powodu choroby. Kwarantanna oznacza bowiem odosobnienie osoby zdrowej, u której nie stwierdzono zakażenia chorobą zakaźną, a która była narażona na takie zakażenie.
To oznacza, że w przypadku, gdy pracownik w związku z odbywaniem kwarantanny nie wystąpi o zasiłek chorobowy oraz w uzgodnieniu ze swoim pracodawcą będzie wykonywał pracę zdalną, prawo do zasiłku chorobowego nie będzie mu przysługiwało. Będzie natomiast przysługiwało wynagrodzenie za wykonaną pracę.
