Środki trwałe to składniki majątkowe przedsiębiorstw, które objęte są ewidencją celem udokumentowania ich wartości początkowej oraz dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. A co w sytuacji, gdy środek trwały nie został ujęty w ewidencji?
Środki trwałe – jak prowadzić ewidencję ?
Zgodnie z art. 22n ust. 1 i ust. 2 ustawy PIT zarówno podatnicy prowadzący księgi rachunkowe, jak i podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów zobowiązani są do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Art. 22n ust. 3 ustawy PIT określa podstawowe elementy, które musi zawierać ewidencja środków trwałych. Są to:
- liczba porządkowa,
- data nabycia,
- data przyjęcia do używania,
- określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,
- określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
- symbol Klasyfikacji Środków Trwałych,
- wartość początkowa,
- stawka amortyzacyjna,
- kwota odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym również gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji, a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony,
- zaktualizowana wartość początkowa,
- zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych,
- wartość ulepszenia zwiększająca wartość początkową,
- data likwidacji wraz z jej przyczyną lub data zbycia.
Odpisy amortyzacyjne
Zgodnie z przepisami – art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy PIT oraz 22k, 22e – odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. A zatem warunkiem dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest wpisanie środka trwałego do ewidencji.
Z kolei art. 22n ust. 4 powyższej ustawy stwierdza, że zapisów dotyczących środków trwałych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego (art. 22h ust. 1 pkt 4).
Co stanowią przepisy prawa?
Przepisy prawa nie pozwalają na wpisanie środka trwałego do ewidencji z datą wsteczną. Wpis oznacza, że w tej dacie doszło do ujawnienia środka trwałego, a odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane dopiero od następnego miesiąca po ujawnieniu, a nie od miesiąca następującego po oddaniu środka trwałego do używania.
Środki trwałe niewpisane do ewidencji lub wpis nieterminowy powoduje, że nie ma prawnej możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych. A zatem skutkiem braku ewidencji środka trwałego jest to, że dokonywane od niego odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 ustawy PIT).
